Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Toplantısı’ sonrasında açıklamalarda bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum 22 maddelik Marmara Denizi Koruma Eylem Planını duyurdu.
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın’ın ev sahipliğinde, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un katılımıyla “Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Toplantısı TRYP By Wyndham otelde gerçekleştirildi. Toplantıda 22 maddelik Marmara Denizi Koruma Planı oluşturuldu. Yarın itibariyle Valilik koordinasyonuyla Belediyeler temizlik çalışmalarına başlayacak. Atıkların temizlenmesi için 3 aylık süreçte yeni bir mevzuat hazırlanacak.
GENİŞ KATILIM
Toplantıya Bakan Kurum’un yanı sıra AK Parti Kocaeli Milletvekilleri Cemil Yaman, İlyas Şeker, MHP Ankara Milletvekili Sadir Durmaz, Kocaeli Valisi Seddar Yavuz, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, Balıkesir Valisi Hasan Şıldak, Yalova Valisi Muammer Erol, Bursa Valisi Yakup Canbolat, Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem Yüce, Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Albayrak, Yalova Belediye Başkanı Mustafa Tutuk, Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Bakan Yardımcıları, MHP İl Başkanı Aydın Ünlü, ve çok sayıda davetli katıldı. Toplantı sonrasında Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum kameralar karşısına geçerek açıkladı.
MARMARAYI KURTARACAĞIZ
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum toplantı sonrası yaptığı açıklamasında “Marmara’mız için çok önemli bir çalışmayı hep birlikte yürüttük. Eylem planlarımızı açıklayacağız. Bu değerli ortak akıl toplantısına ev sahipliği yapan Marmara Belediyeler Birliği başkanımıza teşekkür ediyoruz. Müsilaj konusunda emek sarf eden akademisyenlerimize, belediye başkanlarımıza teşekkür ediyorum. Bu koruma planı umuyorum ki Marmaraya kıyısı olan tüm şehirlerimize katkı verecektir. Ortak bir iradeyle Marmara Denizi’ni kaderine terk etmeyeceğiz, gözbebeğimiz Marmara’yı kurtaracağız dedik. Salgın, deprem ve iklim değişikliği çok önemli. Müsilajın ana sebebi iklim değişikliğidir. Çözümü yeşil yatırımlardan geçmektedir. Çevre yatırımlarımıza devam edeceğiz” dedi.
700’Ü AŞKIN BİLİM İNSANI KATILDI
Deniz salyası problemiyle karşı karşıyayız. Çözüm noktamız çok net. Marmara’da yaşayan 25 milyon insanın içiniz sızlatan o görüntüyü yok etmek istiyoruz. Bu hepimizin üzerine düşen bir borçtur. Bir an evvel ne kadar kirlilik türü varsa ortadan kaldırmak en önemli görevimizdir. 300 kişilik ekibimizle 91 noktada denetimlerimizi yaptık. Denizlerimizden aldığımız örnekleri inceledik. ODTÜ Bilim gemimizle 100 farklı noktadan numuneler aldık. 700’ü aşkın bilim insanımızın katıldığı çalıştayı yaptık.
KISA, ORTA VE UZUN VADELİ PLAN
Yapılan bu istişarelerin, toplantıların sonunda Marmara Denizi Koruma Eylem Planı’mızı hazırladık. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatları, tecrübeleriyle son halini verdiğimiz Eylem Planımız; işte bu kararlı adımları, kısa, orta ve uzun vadeli bütün planlarımızı içermektedir. Açıklayacağımız Eylem Planında yapacağımız tüm çalışmaları, bakanlıklar, TBMM Çevre Komisyonu Başkanı ve Üyeleri, ilgili tüm kurumlar, valiler, Marmara Belediyeler Birliği, belediye başkanlarıyla birlikte eylem planımızı imza altına aldık.” dedi.
İŞTE EYLEM PLANI
1. Marmara bölgesinde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ilgili kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, sanayi odaları ve STK’lardan müteşekkil Koordinasyon Kurulu; Marmara Belediyeler Birliği bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu oluşturulacak.Koordinasyon Kurulumuzu önümüzdeki hafta itibariyle oluşturuyoruz. Kurul haftalık ve aylık toplantılarla; tüm çalışmaları ortak bir akılla ele alacak ve bu kurul sayesinde katılımcı bir süreci koordine edeceğiz.
2. Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı üç ay içerisinde hazırlanarak çalışmalar bu plan çerçevesinde yürütülecek.
3. Marmara Denizi’nin tamamını koruma alanı olarak belirleme çalışmaları başlatılacak, 2021 yılı sonuna kadar tamamlanacak.11.350 km2‘lik yüzey alanına sahip olan Marmara Denizi’mizde koruma alanları belirlemek için çalışmalarımızı başlattık. Bu çalışmalarımızla Marmara Denizi’nin biyolojik çeşitliliğini de koruma altına alacağız.
4. Acil müdahale kapsamında 8 Haziran 2021 tarihinden itibaren, 7/24 esasıyla, Marmara Denizi’ndeki müsilajın bilimsel temelli yöntemlerle tamamen temizlenmesine yönelik çalışmalar başlatılacak. Hâlihazırda; Marmara Denizi’nin hemen hemen her noktasında deniz yüzeyi temizleme araçlarımızla, teknelerimizle temizlik çalışmalarını bir seferberlik anlayışıyla başlattık. 8 Haziran Salı günü de tüm kurumlarımızla, belediyelerimizle, doğa severlerimizle, sporcularımız, sanatçılarımız, tüm vatandaşlarımızla birlikte, bir seferberlik anlayışıyla, Türkiye’nin en büyük deniz temizliğini yapacağız.
5. Bölgede bulunan mevcut atıksu arıtma tesislerinin tamamı ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürülecek. Atıksuların ileri biyolojik arıtım yapılmaksızın Marmara Denizi’ne deşarjını engelleyici hedefler doğrultusunda çalışmalar yürütülecek.Marmara Bölgesindeki atıksuların %53’ü ön arıtım, %42’si ileri biyolojik arıtım ve %5’i biyolojik olarak arıtılmaktadır. Tüm bu arıtma tesislerimizi yapacağımız teknolojik dönüşümle, ileri biyolojik arıtma ve membran arıtma sistemlerine dönüştüreceğiz. Bilim insanlarımıza göre azot miktarını Yüzde 40 oranında düşürürsek bu işi kökten çözeriz. Önümüzdeki 3 yıl içerisinde Marmara Bölgesinde bulunan tüm illerimiz, atıksu arıtma tesislerini dönüştürmeye yönelik çalışmalarını tamamlayacaklar.
Biz de Bakanlık olarak; yerel yönetimlerimize gerek teknik olsun gerek finansal olsun her konuda destek olacağız.
6. Marmara Denizi’ne deşarj yapan atıksu arıtma tesislerinin deşarj standartları 3 ay içerisinde güncellenerek hayata geçirilecek.
İlgili mevzuata yeni düzenlemeler getireceğiz. Deşarj standartlarını Marmara Denizinin hassas yapısını dikkate alarak yapacağımız bu düzenlemeyi uygulamaya alacağız.
7. Arıtılmış atıksuların mümkün olan her yerde yeniden kullanımı artırılacak, desteklenecek. Temiz üretim teknikleri uygulanacak.Sadece ülkemizde değil, bütün dünyada su kaynakları iklim değişikliğinden önemli oranda etkilenmekte. Bu nedenle arıtılan suların geri kazanımı büyük önem arz etmektedir.Bu kapsamda, ülkemizde hâlihazırda %3,2 olan arıtılarak yeniden kullanılan atıksu oranımızı 2023 yılında %5’e, 2030 yılında ise %15’e çıkarma hedefimiz var. Gerekli tüm adımları attık, atıyoruz.
8. Atıksu arıtma tesislerini gerektiği gibi işletmeyen OSB’lerin rehabilitasyon ve iyileştirme çalışmalarıyla ileri arıtma teknolojilerine geçişi hızlandırılacak.
Arıtma tesislerini, nasıl yapacaklarına dair standartları tüm OSB’lerimize vereceğiz. Verdiğimiz tarih içerisinde hayata geçirip geçirmediklerini takip edeceğiz. Tesisleşmesini gerçekleştirmedikleri takdirde, her türlü cezai işlemi ve hatta kapatma cezasını tavizsiz bir şekilde uygulayacağız.
9. Atıksu arıtma tesislerinin yapımı ve işletilmesini çok daha kolay hale getirmek için kamu-özel sektör işbirliği modelleri hayata geçirilecek.
Bu konuda kanuni düzenlemelere giderek, atıksu arıtma tesislerinin yapım ve işletmelerine Bakanlık olarak destek vereceğiz.
10. Marmara Denizi’ne gemilerin atıksularının boşaltılmasının önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yapılacak.Bu düzenlemeyle Marmara Denizi’ne giriş yapan gemilerin atıklarının Boğaz girişlerinde atık alma gemilerine veya atık kabul tesislerine vermelerini sağlayacağız. Bu kapsamda yerel yönetimlerimizle birlikte gemilerin takibini sıkı bir şekilde yapacağız. Denetimlerimizi artıracağız.
11. Tersanelerde temiz üretim teknikleri yaygınlaştırılacak.
Tersaneler deniz ile doğrudan temasta olan gemi inşa ve bakım merkezleridir. Bu noktalarda daha çevreci teknikler kullanılarak olası deniz kirliliklerinin önüne geçeceğiz.
12. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmalar çerçevesinde; alıcı ortama deşarj yapan atıksu arıtma tesislerinin tamamı 7/24 online izlenecek. Marmara Denizi’ndeki 91 izleme noktası 150’ye çıkarılacak. Türkiye Çevre Ajansı eliyle, Marmara Denizi ile ilişkili tüm havzalardaki denetimler uzaktan algılama, uydu ve erken uyarı sistemleri, insansız hava araçları ve radar sistemleri kullanılarak artırılacak.
13. Marmara Denizi kıyılarını kapsayacak şekilde Bölgesel Atık Yönetimi Eylem Planı ve Deniz Çöpleri Eylem Planı üç ay içerisinde hazırlanarak uygulamaya konulacak. Denizlerimizde oluşan plastik gibi katı atıkların, deniz çöplerinin %90’ı karasal kaynaklıdır. Yani evlerimizde, sanayimizde üretilmektedir.
14. İyi tarım ve organik tarım uygulamaları ile basınçlı ve damlama sulama sistemleri yaygınlaştırılacaktır.
Böylelikle sulamada kullanılan su miktarını azaltacağız, dereler vasıtasıyla kirliliklerin Marmara Denizi’ne ulaşmasını engellemiş olacağız.
15. Marmara Denizi’yle ilişkili havzalarda, dere yataklarına yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler oluşturularak kirliliğin denize ulaşması önlenecektir.
16. Zeytin karasuyu ve peynir altısuyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi için, atık su azaltımını gerçekleştirecek teknolojik dönüşümler sağlanacaktır.
17. Fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik malzemelerinin kullanımı aşamalı olarak azaltılacaktır. Organik temizlik ürünleri teşvik edilecektir.
18. Marmara Denizi’mizdeki tüm hayalet ağlar 1 yıl içerisinde temizlenecek.
19. Balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem temelli yapılması sağlanacak, koruma alanları geliştirilecek.
20. Müsilaj nedeniyle zarar gören balıkçılara ekonomik destek sağlanacaktır.
21. Deniz kirliliğinin önlenmesi ve vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi amacıyla çalışmalar yapılarak, kamuoyunun bilgilendirecek bir platform oluşturulacak.
Alacağımız tedbirlerin vatandaşlarımıza duyurulmasını sağlayacak, Marmara denizimizi milletimizle birlikte koruyacağız.
22. Soğutma suları ve termal tesislerden oluşan sıcak suların Marmara Denizine etkilerinin azaltılmasına yönelik tedbirler alınacak. Allah’ın izniyle bu eylem planlarımız kapsamındaki yatırımlarımızı yerel yönetimlerimizle birlikte 3 yıl çerisinde tamamlayacağız. Marmara Denizimizi; içerisindeki binbir çeşit balıklarımızı, canlılarımızı koruyarak en saf, en duru en temiz, en canlı haliyle geleceğe taşıyacağız.
