Genellikle sporcular tarafından kullanıldığı için “sporcu takviyesi” olarak bilinen supplementler; kilo almak veya vermek isteyenler ve atletik performansını artırmaya çalışanlar tarafından toz veya kapsül halinde kullanılan takviye besinlerdir.
Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sağlık Enstitüleri; protein tozları, amino asitler, vitaminler, mineraller, esansiyel yağ asitleri, doğal ürünler ve probiyotiklerden oluşan supplement ailesini, dengesiz beslenen kişiler için “değerli” olarak tanımlamıştır.
İster rekabetçi bir sporcu olun, ister çocuklu çalışan bir anne; pek çok besini supplement yardımıyla alabilirsiniz. 50 kategoride 15 milyon ürüne sahip GittiGidiyor mağazalarında ihtiyacınız olan ürünü kolayca bulabilirsiniz. Peki “Hangi supplement ürününü kullanmalıyım?” sorusuna cevap arıyorsanız, sizin için derlediğimimiz en çok tercih edilen besin takviyelerini yazımızda okuyabilirsiniz.
- Whey Protein Tozu
Whey protein tozu, kana hızlıca karıştığı için kısa sürede sindirilir ve kas tamiratına başlayıp kas kütlesi kazanmaya destek olabilir. Bu nedenle spor yapan kişiler tarafından en çok tercih edilen protein türüdür. Whey protein tozları, kaslara doğru kan akışını hızlandıran peptidler de (küçük proteinler) içerdiğinden antrenmandan hemen sonra whey proteini tüketilmesi önerilir.
- Kazein protein tozu
Bir süt proteini olan kazein proteini, özellikle uyku esnasında yavaş ve düzenli bir şekilde kana karışması sebebiyle ideal bir uyku öncesi takviyesi olarak değerlendirilebilir. Whey ya da yumurta proteinlerine alerjisi olanlar için oldukça kullanışlı olan kazein, amino asit yönünden oldukça zengin bir kaynaktır.
- Kreatin
Glisin, arjinin ve metiyoninin birleşimi olan kreatininin, büyümeyi tetiklemede kritik rolü olan insülin benzeri büyüme faktörü (IGF-1) değerlerini arttırmada önemli işlevi olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra kreatin kullanan erkeklerin ortalama 5 kilogram aldığı ve dayanıklılık kazandığı tespit edilmiştir.
- Dallı zincirli Amino-asitler (Branched Chain Amino Acids -BCAA)
Dallı zincirli amino asitler, lösin, izolösin ve valin isimli amino asitler olup kas dokusunun tamiratı ve gelişimi için hayati öneme sahiptir. BCCA’lar karaciğerde değil kaslarda metabolize edilir. Maksimum etki için, antrenmandan hemen sonra alınması önerilir.
- Beta-Alanin/Karnozin
Kaslarda yoğun olarak bulunan, alanin aminoasidinin modifiye edilmiş hali olan beta alanin, vücut geliştirmede en yaygın olarak kullanılan supplementlerden birisidir. Beta alanin, diğer bir amino asit histidine ile birleşerek karnozini oluşturur. Yüksek karnozin seviyelerine sahip olan kasların çok daha dayanıklı ve dirençli olduğunu ortaya koyan araştırmalar mevcuttur. Beta alanin içeren supplementlerin, antrenmandan hemen önce ve hemen sonra alınması önerilir.
- Nitrik Oksit Arttırıcı
Vücudumuzda sayısız fonksiyonun gerçekleşmesine yardımcı olan nitrik oksit artırıcı, damarları genişleterek kaslara gerekli oksijenin ve suyun taşınmasını sağladığından vücut geliştirenler bu molekül ile yakından ilgilidir. Nitrik oksit artırıcı supplementlerin etkisini artırmak için antrenmandan 30-60 dakika önce, antrenmandan hemen sonra ve yatmadan 30-60 dakika önce alınması önerilir.
- Glutamin
Vücut geliştirme dünyasında en iyi supplementler arasında sayılan glutamin, egzersiz ve dinlenme sırasında yakılan kalorileri ve yağ miktarını artırmak için tercih edilir.
- ZMA
Kreatin ve NO artırıcı diğer takviyelerin insanlara daha fazla vaatlerde bulunması, ZMA’nın çok fazla kullanılmamasında etkili olmuştur. Oysa ZMA’nın testosteron ve IGF-1 seviyelerini artırdığı bilinmektedir. Yoğun çalışma, vücuttaki testosteron ve IGF-1 seviyelerini tehlikeye atabildiğinden sporcular için önemli bir besin takviyesidir.
- Karnitin
Karnitin, yağ yakımına yardımcı gıda takviyesi olarak kullanılır. Sporcu supplementi olarak görülse de sağlık sorunlarının giderilmesi için sporcu olmayanlar tarafından da kullanılmaktadır.
- Yüksek Moleküler-Ağırlıklı Karbonhidratlar (Vitargo)
Antrenman sonrasında karbonhidrat takviyesi, kortizol seviyelerini azaltıp kas yıkımını engellediği için vitargo, sporcuların tercih ettiği önemli bir enerji kaynağıdır.
İstisnai olarak bazı maddelerin alerjik vb. reaksiyonlar (kafeinin anksiyeteyi tetikleyebilmesi gibi) ortaya çıkarması söz konusu olabilir. Bu nedenle ürünleri kullanmaya karar vermeden önce kendi vücudunuzu tanıyor olmalısınız.
