ÜRETİMDEN, dağıtım ve satışa kadar ticaretin tüm aşamalarında “güvenli ürün” sorumluluğu getiren yasa tasarısı Meclis’e sunuldu.
Tasarıya göre, imalatçı, ithalatçı, dağıtıcı ve satıcı, üründen kaynaklanan sorunlarla ilgili 10 yıla kadar sorumlu tutulacaklar. Ürün güvenliği ve teknik düzenlemelere uymayan şirketlere 500 bin liraya kadar idari para cezası uygulanıp malları toplatılabilecek. Şirketler, riskli ürünlerin oluşturduğu tehlikeler nedeniyle ayrıca tazminat yükümlülüğüyle karşılaşacaklar ve sözleşmelerdeki şartlar buna engel oluşturmayacak.
RİSKLİ ÜRÜN TANIMI
Hükümetin hazırladığı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Yasa Tasarısı, Türkiye’de üretilen ve satılan tüm mallar ile Avrupa Birliği üyesi ülkelere ihraç edilen veya ihraç edilmesi hedeflenen ürünleri kapsayacak. Tasarı, AB dışındaki ülkeleri hedefleyen ürünler için uygulanmayacak. Tasarıyla, 2001’de çıkarılan Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Yasa’daki hükümler daha ileriye taşınıyor. Buna göre, ürünün piyasaya arz edilebilmesi veya hizmete sunulabilmesi için teknik düzenlemede bu ürüne ilişkin öngörülen zorunlu uygunluk değerlendirme işlemlerinin tamamlanması gerekecek. Ürünlere uygunluk işareti konulacak. Normal kullanım koşullarında insan sağlığı, işyeri güvenliği, tüketicinin korunması, çevre, kamu güvenliği veya diğer bir kamu yararını kabul edilebilir ölçülerin ötesinde olumsuz etkileme potansiyeli olan ürünler, “riskli ürün” kabul edilecek.
ÖZÜR SEÇENEKLERİ
Sorun çıkan bir ürünle ilgili şirket, “geri çağırma, sorunu giderme, satış değerinin ödenmesi, güvenli ve eşdeğer ürünle değiştirme” seçeneklerini sunacak. Teknik düzenlemeler ile ürün güvenliğine ilişkin kurallara uymayanlara, duruma göre 2 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Cezaya konu aykırılığın giderilmemesi halinde para cezası iki katına kadar çıkarılıp 500 bin lirayı bulabilecek. Ciddi risk oluşturan ürünlerde para cezası, toplam numune bedelinin 5 katı kadar, ihraç ürünlerinde gümrük bedelinin yüzde 25’i kadar olabilecek.
Ürünün geri çağrılması da dahil olmak üzere gerekli önlemleri kendiliğinden alan ve uygunsuzluğu tamamen gideren işletmelere ceza verilmeyecek. Uygunluk ve teknik denetim işlerini yetkili kuruluşlar yapacak.
Tazminatta üç yıl sınırı
ÜRÜNÜN, bir kişiye veya mala zarar vermesi halinde, imalatçısı veya ithalatçısı zararı gidermekle yükümlü olacak. İmalatçı veya ithalatçıyı tazminat sorumluluğundan kurtaran ya da bu sorumluluğu azaltan sözleşmeler geçersiz sayılacak. Zarar nedeniyle ödenecek maddi ve manevi tazminat miktarının belirlenmesinde Borçlar Yasası uygulanacak. Tazminat istemi, zarar görenin zararı öğrendiği tarihten itibaren üç yıl içinde yapılabilecek.
